دو فرضیه برای کاهش سرمایه‌گذاری
- توضیحات
قطع ارتباط میان شرایط مالی مناسب و سرمایه‌گذاری پایین را چه چیزی توضیح می‌دهد؟ پرسشی مهم که سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECDD) طی گزارشی تحلیلی درصدد پاسخگویی آن برآمده است. چراکه با وجود شرایط آسان تامین مالی در سطح جهان، سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر در اقتصادهای پیشرفته، نسبتا ضعیف بوده است. در این بین، دو فرضیه اصلی برای توجیه سرمایه‌گذاری ضعیف ارائه می‌شود: یكی اینكه هزینه و دسترسی به منابع مالی، محدود شده و دیگر اینكه بازده مورد انتظار به آن اندازه نیست كه ریسك سرمایه‌گذاری فیزیكی غیرقابل برگشت را توجیه كند. شواهد نشان می‌دهد، نااطمینانی در مورد وضعیت آینده اقتصاد و سود مورد انتظار، نقش مهمی در انجام سرمایه‌گذاری‌ها ایفا کنند. در حالی كه تامین مالی ارزان محرک مستقیم كوچكی را برای سرمایه‌گذاری فراهم كرده است. از این‌رو، بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری به كاهش نااطمینانی اقتصادی و تقویت انتظارات برای رشد قوی‌تر آینده بستگی دارد. به عبارتی دیگر، انتظارات از شرایط اقتصادی آینده، در اتخاذ تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری مهم‌تر باشد. در مجموع نتایج نشان می‌دهند، بزرگ‌ترین محرك سرمایه‌گذاری از اعتماد و قطعیت فزاینده شرایط اقتصادی قوی آینده نشأت می‌گیرد.
براساس این گزارش، سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار فقط یك عامل كلیدی تعیین‌كننده رشد اقتصادی در بلندمدت نیست، بلكه یك جزء ادواری بسیار قوی از تقاضای كل است كه سهم مهمی از نوسانات چرخه‌های تجاری را بر عهده دارد. فروپاشی سرمایه‌گذاری در سال 2008 به‌دلیل انقباض قابل‌توجه و بسیار شدید در تقاضای كل رخ داد كه موجب شد بسیاری از اقتصادهای پیشرفته جهان بدترین ركود اقتصادی خود را در طول دهه‌ها تجربه کنند. سرمایه‌گذاری در تمام اقتصادهای پیشرفته بین 10تا 25 درصد كاهش یافت. آنچه در ابتدا معما به نظر می‌رسد، این بود که سرمایه‌گذاری با وجود شرایط تامین مالی نسبتا آسان در سطح جهانی، در سطح پایین باقی مانده است. سیاست‌های پولی بسیار انبساطی موجب شده تا وام گیرندگان در بازارهای سرمایه به‌ویژه با نرخ‌های بهره پایین مواجه شوند. همچنین اسپرد (سرمایه‌گذاری غیرمسکونی) اوراق شركتی به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسیده و استقراض از بازار سرمایه شامل وام‌گیرندگان خطر‌پذیر نه تنها ارزان بوده، بلكه به طور گسترده‌ای در دسترس بوده است.
این موارد نشان می‌دهد، تامین مالی ارزان و سهل‌الوصول، تنها محرك مستقیم كوچكی را در بهبود سرمایه‌گذاری فراهم كرده است. در مقابل در برخی از اقتصادها، بهبود در شرایط آینده اقتصادی مورد انتظار، سرمایه‌گذاری را افزایش داده است.
علل سرمایه‌گذاری پایین تجاری
حال با وجود نرخ بهره پایین و منابع گسترده تامین مالی قابل دسترس بازار سرمایه، دو توضیح اصلی برای ضعف در سرمایه‌گذاری ارائه شده؛ نخستین علت، به ناسازگاری آشكار بین شرایط مطلوب مالی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری مربوط می‌شود. در شركت‌هایی كه از بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری برخوردار هستند، نبود منابع مالی داخلی كافی یا عدم دسترسی آسان به منابع مالی خارجی به‌عنوان دلیل ضعف سرمایه‌گذاری عنوان می‌شود که نواقصی در این توجیه وجود دارد. براساس توضیح دوم كه پذیرش بیشتری دارد، حتی اگر بنگاه‌ها منابع مالی سرمایه‌گذاری در اختیار داشته باشند، آنها در مورد شرایط اقتصادی آینده و اینكه آیا بازده احتمالی سرمایه‌گذاری، هزینه‌های آن را توجیه می‌كند، بسیار نامطمئن هستند. به عبارتی، شرایط آسان عامل اصلی تعیین‌كننده سرمایه‌گذاری نیست، این بخش به ترتیب، این دو فرضیه را به بحث می‌گذارد.
ناتوانی در تامین مالی سرمایه‌گذاری به این مفهوم است كه بنگاه‌ها دارای منابع مالی داخلی كافی نیستند و در استقراض وجوه خارجی محدودیت دارند. بنگاه‌ها در بیشتر موارد از منابع داخلی برای تامین مالی سرمایه‌گذاری استفاده می‌كنند، زیرا ارزان‌تر از منابع خارجی است. منابع مالی خارجی به راحتی در دسترس است و برای شركت‌هایی با دسترسی مستقیم به بازارهای سرمایه ارزان‌تر هستند، اما برای كسب‌وكارهای متكی بر منابع مالی بانک، دسترسی به آنها نسبتا با هزینه بیشتر و در ظاهر مشكل‌تر است. نرخ‌های بهره پایین و تمایل به ریسك‌پذیری بالا هزینه را كاهش و دسترسی به منابع مالی بازار سرمایه را افزایش داده است. با این حال سیاست پولی بسیار انبساطی و ریسك‌پذیری در بازارهای سرمایه، به میزان كمتر به هزینه و در دسترس بودن اعتبار بانكی، منتقل شده است. در بیشتر اقتصادها، هزینه اعتبارات بانكی، در شرایطی كه هنوز بسیار پایین است، به میزان كمتر از هزینه تامین مالی بازار سرمایه كاهش یافته است. علاوه بر این، در برخی اقتصادها به‌ویژه در منطقه یورو، دسترسی به اعتبارات بانكی به‌دلیل اعمال سیاست‌های انقباضی اعطای وام، محدودتر از پیش از بحران مالی بوده است. بنابراین، بنگاه‌های كوچك‌تر كه اتكا به منابع مالی بانكی دارند و دسترسی مستقیم به بازار سرمایه ندارند، با شرایط تامین مال انقباضی‌تری نسبت به بنگاه‌های بزرگ‌تر روبه‌رو هستند. توضیح به ظاهر قابل قبول‌تر دوم برای رشد آهسته تشكیل سرمایه، حاكی از نبود فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآور است. یعنی بنگاه‌ها ممكن است از ارزش سهام سرمایه در حال افزایش خود فراتر از هزینه تعدیل شده ریسک سرمایه یا بازدهی‌هایی كه ممكن است از دارایی‌های مالی بیشتر نقدی دریافت كنند، انتظار بازده نداشته باشند. این وضعیت به‌طور خاص ناشی از نااطمینانی بنگاه‌ها در مورد تقاضای آینده است. به این ترتیب علاقه‌مند به انجام سرمایه‌گذاری‌های فیزیكی غیرقابل بازگشت نیستند. شواهد در سطح بنگاه نشان می‌دهد، افزایش نااطمینانی موجب تمایل كمتر بنگاه‌ها به انجام سرمایه‌گذاری می‌شود. حتی اگر سرمایه‌گذاران از شرایط تقاضا در آینده اطمینان نسبی داشته باشند، اما اگر بر این باور باشند كه بازده سرمایه اضافی كم خواهد بود، ممكن است به سرمایه‌گذاری تمایلی نداشته باشند. به طور كلی، شواهد نشان می‌دهد که كسری بودجه توجیه كافی برای سرمایه‌گذاری ضعیف نیست. این در حالی است که نااطمینانی در مورد بازده سرمایه‌گذاری‌های جدید نقش مهم‌تری در افت سرمایه‌گذاری ایفا كرده است.
دیدگاه خود را برای ما بنویسید...
